Vekâlet ile Kurban Kesilir mi, Kimlere Vekâlet Verilir?

Mübarek Zilhicce ayının 10. gününe denk gelen Kurban Bayramı, Medine'den Mekke'ye yapılan hac ziyaretine denk gelir.

Hz. İbrahim'in, Allah'ın isteği üzerine oğlu İsmail'i öldürme isteğini onurlandırır, bu yüce bir iman eylemidir.

Emirden rahatsız olan peygamber, İsmail'e ne yapması gerektiğini sorar ve çocuk ona emri yerine getirmesini tavsiye eder. Şeytan, İbrahim'i çocuğun boğazını kesmekten caydırmaya çalışır, ancak hacıların hacı tarafından yeniden yaratılan bir eylem olan taş yağdıran peygamber tarafından uzaklaştırılır.

Günümüzde her yıl Dünya’nın dört bir yanında yaşayan Müslümanlar, Hz. İbrahim'in oğlunu Tanrı'nın emrine bir itaat eylemi olarak kurban etme isteğini yansıtmak için Kurban Bayramı'nı kutlar. Milyonlarca Müslüman'ın hac yaptığı ve maddi gücü yeten herkesin hac gününde hayvanları kurban etmek nihai amaç değildir, ancak kişinin Tanrı'ya bağlılık içinde sevdiğini feda etmesiyle ilgilidir. Kutsal kitabımız Kur'an-ı Kerim’de şöyle buyuruluyor: "Onların etleri Allah'a ulaşmaz, kanları da Allah'a ulaşmaz, ancak O'na ulaşan sizden takvadır." (22:37).

Tarihsel Önem

Hz. Muhammed (sav) hayvan kurban etmek için, İslam tarihinin en mübarek fiilinin Hz. İbrahim tarafından yapıldığı özel günü seçmiştir. Yani, yaşlandığında ve küçük bir çocuğun babası olduğunda, Allah tarafından tek oğlunu kurban etmesi emredildi ve oğul mutlu bir şekilde yükümlü oldu. Ancak, Tanrı'nın özel emriyle oğul kurtuldu ve bir anda bir hayvan kurban edildi. Bu sadece Tanrı'ya veya ibadete şükretmenin bir yolu değildi, aynı zamanda İslam'daki o büyük tarihi olayın bir anısı olarak da kaldı.

Hayvanları kurban etme ritüeli sadece Müslümanlara mahsus değildir. Hıristiyanlar ve Yahudiler tarafından da uygulanır. Kurban kesmek, herkesin Allah'ın emirlerine uymaya hazır olması gerektiğinin sadece fiziksel bir tezahürüdür. Tanrı'ya itaatin sembolik bir temsilidir. Birçok topluluk, birinin günahlarının bir başkasının kanıyla temizlendiğine inanır, ancak İslam'da fedakârlık kesinlikle bir tövbe eylemi değildir.

Kurban Kesmenin Amaçları

Pek çok insan, hayvan haklarına aykırı olduğunu düşündüğü için etten tamamen kaçınmayı da tartışıyor. Ancak insanların, besin zincirinin bir parçası olduğu için et tüketmeleri günah değildir. İnsan vücudu eti sindirmek için tasarlanmıştır. Diş anatomimiz ve eti sindirebilen sindirim enzimlerimiz var. İnsanlar et yemeye mahkûm olmasaydı, bunların hiçbiri olmazdı. Aslında İslami kesim yöntemi en etik olanıdır.

Kurbandan elde edilen et, sadece kendi şahsı için kullanılmaz veya açıkta israf edilmez, üçe ayrılır. Biri akraba, arkadaş ve komşular içindir, ikinci kısım fakir ve muhtaçlara dağıtılır ve son kısım da kişinin şahsı için kullanılabilir. Ancak İslam, gösteriş için daha fazla hayvanın kesilmesini de yasaklamıştır.

Hac, maddi gücü yeten Müslümanlar tarafından Mekke'de sunulan ve hayvan kurban etme ritüelini de içeren kutsal bir olaydır. Hayvanları kurban etme duaları ve uygulaması herkes için evrenselleştirildi. Birkaç yüz bin hacı Mekke'de Hac yaparken, dünyanın her yerinden milyonlarca Müslüman kendi yerlerinde dua ve kurban sunmak için onlarla birlikte durur.

Allah'ın bütün nimetlerine şükretmek insanın sorumluluğundadır ve bu minnet kurbanla ifade edilmelidir. İnsanlara Allah tarafından hayvanlar üzerinde kontrol bahşedilmiştir ki, onlardan sonsuz faydalar elde etsinler. Bu hayvanlardan birinin insan tarafından kurban edilmesi de Allah'a şükrün bir simgesidir. Allah Kuran'da “Şükredesiniz diye onları (hayvanları) bu şekilde size boyun eğdirdik” (22/36) buyurmaktadır.

İslam öncesi dönemde gerçekleştirilen ritüeller tek yaratıcıdan ziyade yaratılmışlara adanmıştı. İslam'da kurban, sadaka, secde gibi tüm bu ibadetler, insanın kendisini tamamen yaratıcısına teslim etmesi ve doğru yola iletilmesi için Allah rızası için insana farz kılınmıştır.

"De ki: Namazım ve kurbanım, hayatım ve ölümüm hepsi âlemlerin Rabbi olan Allah içindir." (Kuran 6:162)

Vekâlet Kurban Nedir?

İtimat, sorumluluğunu yüklenmek, korumak, kifayet, işi birisine vermek, teslim anlamlarına gelen vekâlet, kurban kesimi için de tercih edilmektedir. Bir kimse bizzat kurban kesemiyorsa vekâleten kurban kesimine başvurabilir. Kurban kesmek, zekât ve hac gibi malla yapılan bir ibadet türü olduğu için; mal ile yapılan ibadetlerde ise vekâlet caizdir (Kâsânî, Bedâî’, V, 67; Mevsılî, el-İhtiyâr, IV, 263-265; Remlî, Nihâyetü’l-muhtâc, VIII, 132).

Nitekim Hz. Ali’nin şöyle söylediği rivayet edilmektedir: “Resûlullah, develer kesileceği zaman başında durmamı, derilerini ve sırtlarındaki çullarını paylaştırmamı emretti ve onlardan herhangi bir şeyi kasap ücreti olarak vermeyi yasakladı ve ‘ücretini biz kendimiz veririz’ buyurmuştur.” (Buhârî, Hac, 120; Ebû Dâvûd, Menâsik, 19)

Vekâlet Nasıl ve Kimlere Verilir?

Yazılı veya sözlü, internet, faks, telefon vb. iletişim araçları ile vekâlet vermeniz mümkün. Nitekim kurban kesme ibadetinde öncelikli olan, kişinin niyetinin Allah için olması ve buna ek olarak, vekâleten kendisi adına kurban kesilmesini istemesidir. Kurban kesebilecek durumda olan her Müslüman, ya kurbanı bizzat kendisi keser ya da vekâleten bir kuruluşa veya şahsa vekâlet vererek ibadetini yerine getirebilir. Vekâlet verilen yer bir vakıf ise şayet kuruma yapılmış olan kurban bağışları için bağışçı tarafından vekâlet verilmiş sayılır.

Sizler de kurbanlarınızın vekâletini İyilik Denizi Derneği’ne vererek yoksullukla sınan insanlara ulaşabilir ve yardımlarınızın doğru ellere teslim edildiğini bizzat görebilirsiniz. 

Yurt Dışından Vekâlet Vererek Kurban Kesilebilir mi?

Yurt içi – yurt dışı fark etmeksizin, öncelikli amacın ve dileğin yerine getirilmiş olmasıyla beraber sözlü, yazılı veya diğer iletişim araçları kullanılarak verilen vekâlet kurban ibadetinin yerine getirilmesi için yeterlidir. Ayrıca kurbanın yurt dışı veya yurt içinde kesilmiş olması ibadetin geçerliliğini etkilemez. Fakat kişinin yaşadığı yerde yoksullar var ise bulunduğu yerde kurban kestirip dağıtması daha uygun olur.