Ramazan Ayı: Yardımlaşma, Dayanışma ve Paylaşma Ayı

Ramazan bağış, sabır ve oruç ayıdır. Allah'ın rahmetinin en yüce olduğu ve bağış kapılarının açıldığı önemli bir aydır. Peygamber efendimiz (s.a.v), Ramazan ayında kalpten yapılan duaların, ibadetlerin ve iyiliklerin Allah katında çok daha kıymetli olacağını bildirmiştir. Ramazan, aynı zamanda en güzel yardımlaşma ayıdır.

Rahmet Ayı Ramazan

Ramazan ayında geçirilen her saat, her dakika çok kıymetlidir. Çünkü Ramazan ayı bereketlerle doludur. Ramazan yardımları ihtiyacı olanlar için yapılabilecek en doğru uygulamadır. Bereket, rahmet ve bağış ayı olan Ramazan’ın sırrı aç kalıyor olmaktır. Açlık duygusu manevi dünyanın kapısının kilididir. Bu mübarek Ramazan ayında ilk günden son güne şehvetler ve nefsani istekler azalır, insanın içi büyük bir manevi iç huzurla dolar. Diğer aylarda gün içerisinde sıklıkla midemizi düşünürken bu ayda her günün içinde Allah düşünülür hale gelinir. Açların ve garibanların halinden anlanır.

11 Ayın Sultanı Ramazan

Ramazan ayının dinimiz için önemi büyüktür ve diğer aylara göre daha seçkin bir yere sahiptir. Bunun sebebi ise kutsal kitabımız olan Kur'an-ı Kerim’in bu ayda indirilmeye başlanmış olmasıdır. Ek olarak Kur'an'da yazdığı üzere bin aydan daha hayırlı olan ‘’Kadir Gecesi" de bu ay içinde yer almaktadır ve çok kıymetlidir. İslam’ın temel ibadetlerinden olan oruç bu ayda tutulmaktadır. Tüm bu nedenlerden ötürü Ramazan ayı, Müslümanlar adına en kutsal sayılan aydır. "On Bir Ayın Sultanı" sıfatını ise tamamen hak ederek tüm İslam âleminde bu şekilde anılmaktadır.

Ramazan Ayı Önemi ve Fazileti

Ramazan ayı Hicri takvime göre hesaplanmıştır ve Hicri takvime göre 9.aydır. Ramazan ayının en önemli farkı diğer aylara kıyasla bu ayda Kur’an-ı Kerim’in indirilmeye başlanması ve Kadir Gecesi de bu ayda bulunuyor olmasındandır.

Kur'an', Allah insanlara doğru yolu göstermek ve öğütler vermek için Allah tarafından gönderilmiş bir kitaptır. Oldukça kıymetlidir. Kur'an okuması yapmak bir ibadettir. Peygamber efendimiz (s.a.v) Allah'ın bildirdiği görev ve sorumluluklarımızı gerçekleştirmemiz ve unutmamız için bizleri Kur’an okumaya teşvik etmiştir.

Ramazan ayında Müslümanlar Kur'an okumaya ve ibadet etmeye her zaman olduğundan çok daha fazla özen gösterirler. Bunu gerçekleştirmek için evlerde veya camilerle bir araya gelirler ve her gün Kur’an’dan 20 sayfa okurlar. Ramazan ayının en son gününe gelindiğinde ise Kur’an-ı Kerim’i baştan sona 1 kez okumuş olurlar. Kur’an-ı Kerim’i baştan sona okumaya verilen isim ise ‘’hatim etmek’’ şeklinde anılır.

Ramazan ayını bir diğer önemli ibadeti ise oruç tutmaktır. Oruç tutmak nefsi köreltmek, insani ihtiyaçlardansa manevi duyguları yaşamanın önemini anlamak, açların halinden anlamak adına oldukça önemlidir. Oruç tutamayacak durumda olan insanlar zekât vermekle yükümlüdür. Bunun dışında bir de ramazan fitre verme işlemi mevcuttur. Halk arasında fitre diye bilinir fakat aslında adı fıtır sadakasıdır. Ramazan ayı boyunca orucunu tutup bayrama ulaşabilen zengin varlıklı bir Müslüman kimsenin bir şükür sebebi olarak belirli kimselere vermesi vacip olan sadaka türüdür.

Ramazan Ayı Gelenekleri ve Adetleri

Hicri takvime göre yılın dokuzuncu ayına denk gelen Ramazan’da oruç ibadeti yerine getirilmektedir. Bunun dışında pek çok yapılan Ramazan faaliyetleri mevcuttur. Bunlar da bizim gelenek göreneklerimiz haline gelmiş durumdadır.

• Ramazan ayının iftar sofrasının vazgeçilmezi Ramazan pidesi… Pide alabilmek için oluşan o uzun pide kuyrukları…
• Sahur zamanının olmazsa olmazı Ramazan davulcusu. Eski ramazanlardan kalma ve günümüzde belirli bölgelerde de olsa devam eden bir geleneğimizdir.
• Ramazan ile özdeşleşmiş geleneklerden biri de toplu iftar yemekleridir. Bu yemekler zengin-fakir, yaşlı-genç herkesin bir arada huzur içinde toplanmasını sağlar.
• Mahya asmak da en eskiden beri süregelen geleneklerdendir. ‘’Bir ay süren, bir ay için" gibi anlamlara gelmektedir. "Hoş Geldin Mübarek Ramazan", 'Hoş Geldin On bir Ayın Sultanı'', “Ramazan berekettir” yazıları camilere asıp aydınlatılarak geleneklerimiz yaşatılmaya devam edilmektedir.
• Ramazan topunun patlatılması da eskilerde kalmış olan bir Ramazan geleneğidir. Akşam ezanı itibariyle iftar topu atılır ve iftar yapılırdı.  Bu gelenek Osmanlı döneminden kalmadır. Şu an artık pek sık yapılmamaktadır.
• Ve elbette ki hiç eskimeyen ve eskimeyecek olan Karagöz ve Hacivat oyunları… Perde önünde seyirciler yer alırken perde arkasında söyleyenler yer alır. Bir tarafta halk adamı ve doğrucu olduğu bilinen Karagöz, diğer tarafta kibar ve bilgili pek sevilen Hacivat. En vazgeçilmez Ramazan geleneklerindendir.

Ramazan Sofralarının Olmazsa Olmazları

1. Pide: Ramazan ayının olmazsa olmazı ve iftar soflarının baş tacıdır. Sıcacık, çıtır çıtır oruç açma esnasında ilk yemek istediğimiz en geleneksel
   Ramazan lezzetlerimizdendir.
2. Hurma: Elbette hurmasız da Ramazan olması imkânsızdır. Özellikle pek çok kişi orucunu hurma ile birlikte açmaktadır. Çoğu yerde orucun su ve hurma ile beraber açılması neredeyse bir gelenektir.
3. Güllaç: Sütlü bir tatlı olan güllaç da Ramazan ayının olmazsa olmazıdır. Hem lezzetli hem hafif hem de kolay sindirilebilen bir tatlı olduğundan pek çok kişi için Ramazan ayında vazgeçilmezdir.  
4. Hoşaf: Özellikle sıcak yaz günlerine denk gelen Ramazan aylarında insanı serinleten bu şekerli ve meyveli içecek, Ramazan ayı sofralarının unutulmaması gereken lezzetlerindendir. Pek çok meyvenin hoşafı yapılabilir.
5. Ramazan Şerbeti: Osmanlı döneminin vazgeçilmez içeceğidir. Hala birçok Ramazan sofrasında sıklıkla bulunmaktadır.

Ramazan Ayında Okunacak Dualar ve Yapılacak İbadetler

• Oruç ayı olarak bilinen Ramazan ayında oruç tutan kişilere ve diğer herkese karşı saygılı olmak bu ayın en önemli yapılacaklarındandır. Belirli birtakım sebeplerden ötürü oruç tutamayan kişiler, oruç tutan kişilere saygılı ve anlayışlı olmalıdır.
• Vücuda zarar veren, kronik hastalığı olan kişilerin oruç tutma yükümlülüğü yoktur ve bu kişiler oruç tutmalıdır.
• Bu ay içinde aynı diğer aylarda olduğu gibi yoksulları doyurmak, gıda gibi önemli ihtiyaçlarını karşılamak kişilere oldukça fazla sevap kazandıracaktır.
• Sahur vakti ve iftar saatleri geldiğinde orucun faydaları hakkında bir miktar düşünmek ve şükretmek orucun sevaplarını arttırmaktadır.
• Hz. Muhammed’in (s.a.v) sünnetlerinden biri olan teravih namazını kaçırmamak önemlidir. Ramazan ayının daha bereket kazanması için bu ibadet de oruç kadar önemlidir.
• Umre’ye gidebilme imkânı olanların Ramazan umresini yapması gereklidir.
• Ramazan ayının anlamı ve önemi aslında önemi en çok da insani hataların farkına varabilmek, yaraları sarabilmek ve tövbe edebilmektir.
• Ramazan ayı bolca dua etme ayıdır. Bu ayda semaya açılan eller hiçbir şekilde geri çevrilmez. Edilen dualar muhakkak ki kabul olur.

Ramazan Ayında Uzak Durulması Gereken Davranışlar

Bu süre içinde uzak durmanız gereken davranışları şöyle sıralamak mümkündür: Öncelikle kalp kırmak, kötü söz söylemek ve sürekli öfkeli sinirli olmak hiç yapmamanız gereken davranışlardır. Kalp kırmak tuttuğunuz orucun faziletini bozan soyut unsurlardandır.

Gösterişli ve israfa yol açan Ramazan sofralarındansa, sağlıkla dolu, yeteri kadar yemekten oluşan bir Ramazan sofrası kurmak daha makbuldür.

Komşusu açken tok yatılmamalıdır. Bu nedenle hiçbir şey israf edilmemelidir. Yardımlaşma ve dayanışmaya daha çok özen göstererek Ramazan ayının değerlerine uygun bir şekilde hareket edilmelidir.