Yardım Derneklerine Zekât/Fitre Verilir mi?

Zekât ve fitre fakir Müslümanların hakkı olarak bilinir. Müslümanlar için fitre zekât bağışı çok özel ve önemlidir. Her birey üzerine düşen fitre zekât bağışını tamamlamak ister. Zekât ve fitre ile hem paramız bollaşır hem fakir Müslümanlar bireyler için üzerimize düşen görevi yapmış oluruz. Ay olarak Ramazan fitre verilmesi gereken bir aydır. Ramazan ayında hem tuttuğumuz oruçla hem de zekât ve fitremiz ile sevaplarımızı kazanmak isteriz.

Fitre/Zekât Bağışı Nedir?

Fitre zekât bağışı nedir, kimlere verilir, ne zaman verilir inceleyelim.

Ramazan fitre ayı olarak bilinir. Ramazan’ın ilk gününden son gününe ulaşan zengin Müslüman bireylerin vermesi gereken bir paradır. Ramazan’da ayında oruç tutamayan sebebi veya sebebi olmayan her Müslüman bireyin tutmadığı günle doğru orantılı bir şekilde fakir Müslüman bireye fitre vermesi gerekmektedir.  Ramazan fitre bağışı sayesinde tok geçirilen bir ay olması önemsenmiştir. Bu yüzden fitre Ramazan ayında bağışlanmalıdır.

Aileler için fitre küçük çocuklar dâhil herkesi kapsamaktadır. Kişi kendisi, eşi ve çocuklarından sorumludur ve onlar için fitre bağışı yapabilir. Küçük çocuklar fitreye dâhil edilmektedir.

Fitre bağışı Ramazan Bayramı’nın ilk günü verilmesi vacip olarak bilinmektedir. Ancak herhangi bir sebep ile bayramın birinci günü verilemeyecek fitre bayramdan önce ve bayramdan sonra da verilebilmektedir.

Zekâtı vergi ile karıştırmamak gerekiyor. Vergi bir yükümlülüktür zekât ise kendimiz ve yardıma muhtaç kişiler için yaptığımız sevaptır. Devlete ödenen hiçbir vergi zekât yerine geçmez ve bunları ödedikten sonra yine zekât vermemiz gerekmektedir.

Zekât ise mal mülk açısından zengin olan veya borçlarından fazla mal varlığına sahip olan Müslümanların, mal varlığı ile doğru orantılı bir şekilde zekât adı altında ihtiyaç sahibi bireylere yardım etmesidir.

Zekât fitre ile bilinen bir yanlış ise zekât ve fitrenin malımızın kiri olduğu düşünülmektedir. Bu İslam dinine aykırı bir tabirdir. Zekât ve fitrenin amacı fakirlere yardım ve onların ihtiyaçlarını karşılamaktır. Dolayısıyla zekât ve fitre fakir hakkı olarak bilinmektedir.

Fitre/Zekât bağışı hesaplama

Fitre zekât hesaplamak için bağış yağmadan önce internetten yardım alabilirsiniz. İnternet üzerinde diyanet işlerinin sitesinde fitre zekât bağışı hesaplama sayfası bulunmaktadır. İnternet ulaşamayan veya kullanmayı bilmeyen, telefondan öğrenmek zorunda olan kişiler için ALO190 destek hattı bulunmaktadır. ALO190 destek hattı sayesinde fitre zekât bağışı hakkında kafamıza takılan bütün sorulara cevap bulabilir. Bu hattan yine fitre zekât bağışı hesaplama konusunda destek alabiliriz. Aynı zamanda yine devletin sunduğu e-devlet üzerinden dini sorular sorma butonu yardımıyla öğrenilebilir.

Fitre bağışı 2022 yılı için günlük 40 TL olarak belirlenmiştir. Bu para ile Müslüman bir bireyin günlük temel yeme içme ihtiyaçlarını karşılamak amaçlanır.  Fitre hesaplanırken 2022 yılına göre oruç tutamadığımız gün ile 40 TL’yi çarpmamız gerekiyor. Her sene fitre oranı değişmektedir diyanet işlerinin web sitesi üzerinden net bilgi elde edebiliriz.

Zekât hesaplanırken borçlarımız varlıklarımızdan çıkarılır. Geriye kalan mal varlığımızda sahip olduğumuz malların cinsine göre hesapladığımız bir oranda zekât verilmesi uygundur.

Fitre/Zekât bağışı yapılırken hesaplanması gereken maddeler

• Yatırım amaçlı alınmış değerli takıların hepsi bağış yapılırken hesap edilir. Altınların farklı ayarda olmasının fitre zekât bağışı açısından hiçbir önemi bulunmamaktadır.
• Yatırım ve ticari amaçlı alınmış arsa, konut, dükkân ve araçların hepsi hesaplamaya dahil edilir.
• Zirai işler ile uğraşıyorsak elde ettiğimiz mahsuller hesaba katılır. Bu mahsullerin çeşidine göre oranlar değişmektedir.
• Kendi şirketimizi işletiyorsak şirketin ettiği kar ile doğru orantılı bir şekilde fitre zekât vermemiz gerekir. Şirketin gelirleri ile giderleri hesaplanır ve arada fark kadar fikre zekât bağışında bulunmamız gerekir.
• Herhangi bir şirkette hisseniz bulunuyorsa o şirkete ait olan bütün demirbaş gibi varlıklarında hissenizle doğru orantılı bir şekilde sahibi oluyorsunuz. Yine aynı şekilde şirketin kar ve zararına ortak olduğunuz için şirketin yaptığı kardan fitre ve zekât vermek zorundasınız. Duran değil dönen varlıkların fitre ve zekâtını vermek zorundayız

Fitre/Zekât bağışı yapılırken hesaplanmaması gereken maddeler

• Değerli maden ve taşlardan yapılmış olan süs olarak veya atıl halde tutulan takıları hesaplamaya dâhil etmenize gerek yoktur.
•  Kişilerin ticari amacı olmadan kendilerinin kullanımında olan ev, arsa, araç, dükkân gibi eşyalar fitre zekât bağışı yaparken hesaplanmaz.
• Zirai işlerle uğraşan kişilerin sahip olduğu çiftlikte hesaplama dâhil değildir. Bu çiftliğin kullanım amacının yatırım olmaması gerekiyor.
• Eğer borçlarımız mal varlığımızdan fazla ise zekât veremeyiz.
• Temel ihtiyaçlarımızı karşılamak amacıyla biriktirdiğimiz bir para varsa ve bu parayı temel ihtiyaç alımında kullanacaksak yine fikre zekâtını vermemiz gerekmiyor.
• Bir şirket sahibiyiz, şirketimizin geliri giderinden fazla ve zarar ediyorsak bu gelir zekâta dâhil edilmez.
• Ortak olduğumuz işletmenin gideri gelirinden fazla ve zarar ediyorsa zekâtını vermeyiz.
• Gayrimeşru yollar ile elde edilen bir para varsa bu paranın sahibine verilmesi. Eğer sahibi bilinmiyorsa yoksul kişilere veya yardım kuruluşlarına dağıtılması amacıyla verilmesi gerekiyor. Ancak gayrimeşru yollar ile elde edilen para ile kesinlikle fitre zekât verilemez.

Fitre/Zekât Kimlere Verilir? Kimlere Verilmez?

Fitre zekât kimlere verilir, kimlere verilmez herkesin aklında olan sorudur. Fikre zekât kimlere verilir birlikte inceleyelim.

Fitre zekât bağışı zengin Müslümanlar tarafından fakir Müslümanlara verilir. Cinsiyet, yaş gibi hiçbir unsur önemsememek kaydıyla ihtiyacı olan her Müslüman bireye fitre zekât bağışı yapılabilir. Aynı zamanda fitre zekât bağışı toplamakla görevli olan memura bağışımızı verebiliriz. Ücretli çalışan bireyler eğer temel ihtiyaçlarını karşılayamıyorsa bu gelirleriyle ayrıca herhangi bir mal varlığı bulunmuyorsa zekât fitre verilebilir. Aile içinde amca, teyze, hala, kuzen gibi uzaktan akraba olduğumuz kişilere fitre ve zekât bağışında bulunabiliriz.

Fitre ve zekât kimlere verilmesi doğru olmaz. Eşler kendi aralarında zekât fitre bağışı kesinlikle yapamaz. Aile içinde anne, baba, nine, dede, çocuk, torun ve onların çocuklarına kesinlikle fitre ve zekât bağışında bulunamayız. Aile harici mal varlığı olup bunu saklayan kişilere ve zengin kişilere zekât fitre bağışı yapılmaz. Eğer mal varlığı olduğunu veya zengin olduğunu bilmediğimiz kişilere fitre veya zekât veririz sonrasında bunu öğrenirsek yine sevabımız kabul olur. Bundan sorumlu olmayız.

Zekât Fitre Derneklere, Hayır Kurumlarına Verilir Mi?

Zekât fitre derneklere ve hayır kurumlarına verilebilir. Bu konuda kurumlar Tevbe Suresinin 60. Ayetine tabii tutulmaktadır. Zekât ve fitrelerimizi bağışladığımız kuruluşun topladığı paraları bir fonda toplamalı ve biriktirmeli. Bu biriktirdiği parayı, amacına uygun bir şekilde gerçek ihtiyaç sahibi olan vatandaşlara adil bir şekilde eşit miktarda dağıtacağından emin olmalıyız.

Zekât fitre toplatan kuruluşları internet üzerinden web sitelerine ulaşarak bulabiliriz. Ancak bağışta bulunmadan önce kurumu iyi araştırmamız gerekiyor. Günümüzde yardım kuruluşu olduğunu iddia eden özellikle Ramazan fitre paralarını toplayıp kötü amaçlarla kullanan kişiler vardır. Bu doğrultuda hem yaptığımız hayrın sevaba geçmesi hem de yanlış kişilere paramızın gitmemesi için bilindik yardım kuruluşları vasıtası ile hayrımızı yapmalıyız.